اتاق اطلاعات
اگر درباره مطلب خاصی دنبال اطلاعات می گردید، برام نظر بگذارید و من در اولین فرصت، مطلب مورد نظرتون رو روی پیجم میذارم.اتاق اطلاعات
اگر درباره مطلب خاصی دنبال اطلاعات می گردید، برام نظر بگذارید و من در اولین فرصت، مطلب مورد نظرتون رو روی پیجم میذارم.منابع و مآخذ برای دایرةالمعارف ها
اختریان، سید محمود، اطلاعات عمومی پیام، نشر محمد، وابسته به انتشارات عالمگیر، چاپ هشتم، تهران، 1381.
بیگدلی، زاهد، مرجع شناسی عمومی لاتین، انتشارات سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاهها (سمت)، چاپ دوم، تهران، زمستان 1386.
خیشوند، علی (آقانور)، مروری بر مرجع شناسی عمومی (منابع لاتین)، انتشارات صنم، تهران، 1385.
صافی، قاسم، مرجع شناسی عمومی( فارسی و عربی)، به سفارش مرکز برنامه ریزی و آموزش نیروی انسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سپهر سخن، چاپار، ویراست 2، تهران، 1385.
لاریجانی، حجت الله حسن، مرجع شناسی عمومی (بخش عربی)، ناشر: انتشارات آن، تهران، زمستان 1381.
مرادی، نورالله، مرجع شناسی: شناخت خدمات و کتابهای مرجع، نشر فرهنگ معاصر، چاپ دهم، تهران، 1390.
مهراد، جعفر، مقدمهای بر خدمات مرجع عمومی، شورای انتشارات مرکز نشر دانشگاه شیراز، چاپ اول، شیراز، 1367.
ویکیپدیا، www.wikipedia.com
http://noorportal.net
معرفی چند دایرةالمعارف مفید
معرفی دایرهالمعارفها
انکارتا Encarta
دایرةالمعارف الاسلامیه الکبری ( دایرهالمعارف بزرگ اسلامی)
اطلاعات عمومی پیام
ادامه مطلب ...معیارهای ارزیابی دایرهالمعارفها
1) سابقه نشر
ü تاریخ ویرایش اول، تاریخ حق مؤلف و تاریخ آخرین ویرایش دایرهالمعارف مورد ارزیابی چیست؟ روزآمد بودن دایرۀالمعارف از اهمیت ویژهای برخوردار است.
ü آیا این دایرهالمعارف اثر جدیدی است، یا خلاصه شده و یا تجدید نظر شده ویرایش قبلی است؟
ü در صورتی که خلاصه شده است، چه ضوابطی برای انتخاب مقالات به کار گرفته شده، و چه جرح و تعدیلها یا تجدید نظرهایی به کار رفته و چه مواردی به مجموعه اضافه شده است؟
ü در صورتی که اثر تجدید نظر شده، تجدید نظرها و نقشهها و تصاویر تا چه اندازه روزآمد شدهاند (مرادی، 1390، ص119)؟
2) اعتبار
ü ناشر: بنیه مالی قوی ناشر در انتشار دایرهالمعارف و سابقه او در انتشار کتابهای مرجع و آثاری از این دست بسیار اهمیت دارد (مرادی، 1390، ص119، با تصرف و تلخیص).
ü ویراستار و اعضای هیئت ویراستاری: آیا در مقدمه دایرهالمعارف نام مألفان، ویراستاران و ناشر یا ناشران آمده است؟ آیا مؤلفان، ویراستاران و ناشر یا ناشران افرادی معتبر و توانا در زمینه کارشان هستند؟ آیا با توجه به کتابشناسی مقالات منابع مورد استفاده در تدوین مقالات منابعی معتبرند (خیشوند، 1385، ص81)؟
ü همکاران: درج نام نویسندگان در انتهای هر مقاله، ذکر اسامی همکاران تهیه دایرهالمعارف و بررسی سابقه همکاران و مقاله نویسان.
3)دامنه و محدوده
ü هدف: توضیح هدف و منظور دایرۀالمعارف در مقدمه آن و اینکه این هدف تا چه اندازه جامه عمل پوشیده است. میزان مناسب بودن دایرهالمعارف با نیازهای گروه سنی مورد هدف آن، میزان پاسخگویی مطالب به نیاز مراجعه کننده، توازن در انتخاب مقالات (مقالات طولانی تر برای مطالب مهمتر و مقالات کوتاهتر برای مطالب کم اهمیت).
ü سازمان و نظم: نوع نظم دایرهالمعارف (رده ای، موضوعی یا الفبایی)، مناسبت نظم سازمان مواد با هدفهای اولیه و نیاز مراجعه کنندگان (مرادی، 1390، ص120، با تصرف و تلخیص).
ü ارجاعات: آیا مدخلها در صورت ضرورت ارجاعات متقابل دارند؟ آیا برای ارجاعات متقابل از روش ساده و درستی استفاده شده است؟ آیا ارجاعات به فهم و درک مطلب و افزایش آگاهیها کمک میکنند؟
ü کتابشناسی: آیا دایرهالمعارف کتابشناسی دارد؟ آیا کتابشناسی هر مقاله در ذیل یا در پایان هر جلد از مجموعه و یا در پایان کل مجموعه آمده است؟ در صورتی که کتابشناسی در پایان مجموعه آمده باشد، آیا نظم الفبایی دارد یا رده ای و یا موضوعی (خیشوند، 1385، ص83)؟
ü نمایه: آیا دایرهالمعارف مورد نظر نمایه دارد؟ این نمایه از چه نوعی است؟ آیا نمایه، کارایی لازم برای بازیابی اطلاعات مورد نظر را دارد؟ در صورتی ک/ه فاقد نمایه است، روشهای جایگزین کدامند و آیا کارایی لازم را دارند؟
4) وسعت و کیفیت مطالب
ü متن: تناسب شمول موضوعی دایرهالمعارف با دامنه آن، صحت مقالات، بررسی و بازگویی نظرگاههای مختلف درباره یک موضوع، بی طرفی در توضیح درباره موضوعات مختلف، در بر داشتن آخرین آمارها و رویدادها و ذکر منابع آنها.
ü سبک نگارش: ساده نویسی، اختصار و استفاده از حداقل فضا برای حداکثر اطلاعات و تناسب واژگان و لحن درون متن با جامعه استفاده کننده.
ü کتابشناسیها
ü تصاویر: نوع تصاویر، کیفیت تصاویر، ارتباط تصویر با متن
ü نقشهها: تهیه نقشهها از سازمانهای دارای صلاحیت، نوع نقشهها، اندازه نقشهها، روزآمد بودن و قابل اطمینان بودن نقشهها.
5) مقایسه دایرهالمعارف مورد نظر با ویرایشهای قبلی و آثار مشابه
ü در صورتی که دایرهالمعارف مورد تجدید نظر قرار گرفته است، باید بررسی شود که چه تغییرات مفیدی در آن صورت گرفته است.
ü وضعیت این دایرهالمعارف نسبت به دایرهالمعارفهای مشابه چگونه است (مرادی، 1390، ص121، با تصرف و تلخیص)؟
6) شکل فیزیکی
ü تصاویر: وجود تصویر در متن، ارتباط تصاویر با متن، کیفیت تصاویر.
ü حروف چاپی: استفاده از حروف مناسب و خوانا در چاپ، برجسته کردن نکات و مدخلها.
ü صحافی: صحافی بادوام، قطع مناسب، صفحه آرایی مطلوب و آوردن حروف راهنما در عطف هر جلد (خیشوند، 1385، ص84، با تصرف و تلخیص).
اهداف دایرهالمعارفها
اهداف ناظر بر ایجاد و تولید دایرهالمعارفها عبارتند از:
1. پاسخ به پرسش-های مطرح در قالب چه کسی؟ در چه زمانی؟ در چه جایی؟ و چگونه؟
2. رفع نیاز متخصصان در محدودههای تاریخی و ریشهای.
3. معرفی منابع ارجاعی چون کتابشناسیهای انتهایی مقالات، و هدایت مراجعه کنندگان به بخشهای موضوعی دیگر.
4. تکمیل و ترمیم اطلاعات لغوی و گاه ریشههای واژهنامهها.
5. ارائه اطلاعات تاریخی برای پیگیری فرایندهای تاریخی و مقولات علوم و فنون (لاریجانی، 1381، ص114).
6. تأمین اطلاعات زمینهای برای کسانی که درباره موضوع اطلاعات اندکی دارند.
7. ارائه حقایق، تصاویر، عقاید و نظرات در طول یک دوره زمانی خاص و ارائه عقاید و نظرات مختلف درباره یک موضوع (بیگدلی، 1386، ص41).
تفاوت دایرۀالمعارفهای جدید و قدیم
ü در گذشته دایرۀالمعارف توسط یک نفر که در واقع دانش و عقاید شخصی خود را منعکس میکرد تهیه میشد ولی امروزه دایرۀالمعارفهای مهم با همکاری دانشمندان زیادی از سراسر جهان تهیه و تدوین میشوند. برای مثال ویرایش 15 دایرۀالمعارف بریتانیکا در 30 جلد با مشارکت 4000 دانشمند و متخصص از کشورهای مختلف جهان به چاپ رسیده است.
ü در گذشته دایرۀالمعارفها به صورت عام و کلی نگاشته میشدند. مثل آنچه در تمدنهای یونانی، رومی، اسلامی و دورههای آغازین تمدن غربی پدید آمد. ولی امروزه با پیشرفت پژوهشها، ایجاد دانشگاهها و پژوهشگاهها، رشد انتشارات و عمومی شدن دانشهای علمی، به تدریج دانشنامههای عمومی دقیقتر، محدودتر و تعریف شدهتر شد و دانشنامههای تخصصی در موضوعهای خاص انتشار یافت.
ü نمایه پدیده جدیدی است که دایرۀالمعارفهای قدیمی فاقد آن هستند. ولی امروزه نظر به اهمیت آن در بازیابی اطلاعات، همه دایرۀالمعارفهای مهم مجهز به نمایه میباشند. نمایه عموماً در پایان اثر میآید و خواننده پیش از مطالعه متن به این قسمت مراجعه میکند و با مطالعه واژهها و عبارتهای نوشته شده به موضوعهای ریز در مقالات بلند دست مییابد (خیشوند، 1385، ص71).