تفاوت دایرۀالمعارف­های جدید و قدیم

ü      در گذشته دایرۀالمعارف توسط یک نفر که در واقع دانش و عقاید شخصی خود را منعکس می­کرد تهیه می­شد ولی امروزه دایرۀالمعارف­های مهم با همکاری دانشمندان زیادی از سراسر جهان تهیه و تدوین می­شوند. برای مثال ویرایش 15 دایرۀالمعارف بریتانیکا در 30 جلد با مشارکت 4000 دانشمند و متخصص از کشورهای مختلف جهان به چاپ رسیده است.

ü      در گذشته دایرۀالمعارف­ها به صورت عام و کلی نگاشته می­شدند. مثل آنچه در تمدن­های یونانی، رومی، اسلامی و دوره­های آغازین تمدن غربی پدید آمد. ولی امروزه با پیشرفت پژوهش­ها، ایجاد دانشگاه­ها و پژوهشگاه­ها، رشد انتشارات و عمومی شدن دانش­های علمی، به تدریج دانشنامه­های عمومی دقیق­تر، محدودتر و تعریف شده­تر شد و دانشنامه­های تخصصی در موضوع­های خاص انتشار یافت.

ü      نمایه پدیده جدیدی است که دایرۀالمعارف­های قدیمی فاقد آن هستند. ولی امروزه نظر به اهمیت آن در بازیابی اطلاعات، همه دایرۀالمعارف­های مهم مجهز به نمایه می­باشند. نمایه عموماً در پایان اثر می­آید و خواننده پیش از مطالعه متن به این قسمت مراجعه می­کند و با مطالعه واژه­ها و عبارت­های نوشته شده به موضوع­های ریز در مقالات بلند دست می­یابد (خیشوند، 1385، ص71).